تخصص طب فیزیکی و توانبخشی
تخصص طب فیزیکی و توانبخشی : ایران جزو اولین کشورهایی است که دارای تخصص طب فیزیکی و توانبخشی شده و اولین کشور خاورمیانه می باشد که متخصص طب فیزیکی داشته است.
برای مشاهده متن کامل مقاله تخصص طب فیزیکی و توانبخشی روی لینک تخصص طب فیزیکی و توانبخشی کلیک کنید.
ایران جزوشش کشور دنیا و اولین کشور خاورمیانه است که به دانشجویان پزشکی آموزش طب فیزیکی و توانبخشی می داده است.
آموزش طب فیزیکی به دانشجویان پزشکی جزو بایدهای آموزش پزشکی است. در تمام برنامه های آموزشی و فدراسیون جهانی آموزش پزشکی بر این امر تاکید شده، اما در حال حاضر تنها در چند دانشکده، طب فیزیکی آموزش داده می شود و اکثر دانشجویان پزشکی و پزشکان عمومی حتی نام این رشته رانشنیده اند.
ایران اولین بیمارستان توانبخشی خاورمیانه را داشته (بیمارستان توانبخشی شفایحیائیان) و بیمارستان میلاد را با ۱۰۰۰ تخت برای توانبخشی طراحی نموده است.
در حال حاضر نیاز ایران به حداقل 2500 متخصص طب فیزیکی و ۶۰۰۰ تخت توانبخشی است که تنها ۳۰ تخت عمومی بصورت پراکنده دارد (ترکیه در حال حاضر بیش از 2500 متخصص توانبخشی دارد).
اما استفاده از وسایل و مواد فیزیکی در درمان بیماریها ریشه در تاریخ بشر دارد توجه روز افزون به این نوع درمان و گسترش اطلاعات علمی در این زمینه باعث شد از سال 1947 بورد تخصصی رشته طب فیزیکی و توانبخشی در آمریکا تصویب شود. در حال حاضر طب فیزیکی و توانبخشی شامل سه بخش طب توانبخشی، طب فیزیکی و الکترودیاگنوز است. این رشته بصورت مختصر "فیزیاتری" Physiatry و متخصصین این رشته "فیزیاتریست" Physiatrist نام دارند که از لغت یونانی physikos به معنای "فیزیک" و iatreia به معنای "هنر درمان" گرفته شده است. فیزیاتریست از درمانهای غیر داروئی در کنار سایر درمانهای متداول در درمان بیماریها استفاده میکند و علاوه بر درمان بیماری در جهت رسیدن به حداکثر عملکرد بیمار و بهبود کیفیت زندگی تلاش مینماید.
طب فیزیکی یا استفاده از روشهای فیزیکی شامل گرما، سرما، آب درمانی، ماساژ ، مانیپولاسیون و جریانهای الکتریکی از گذشته دور مورد استفاده بشر بوده و در نوشته های بقراط در 400 سال قبل از میلاد به آنها اشاره شده است. طب توانبخشی به معنی حفظ حداکثر عملکرد جسمی ، روحی و اجتماعی فرد است.
برای مشاهده متن کامل مقاله تخصص طب فیزیکی و توانبخشی روی لینک تخصص طب فیزیکی و توانبخشی کلیک کنید.
در طی جنگ جهانی اول به درمانهای فیزیکی در درمان بیماریها توجه شد و پزشکان برای بهبود عملکرد بیماران به این درمانها روی آوردند. در سال 1920 پزشکانی که فیزیوتراپی نیز بکار میبردند انجمن جداگانه ای تشکیل دادند و سپس با تلاش این افراد انجمن طب فیزیکی تشکیل شد. در حال حاضر انجمن طب فیزیکی و توانبخشی آمریکا، انجمن فیزیاتریستهای آکادمیک و بورد طب فیزیکی و توانبخشی آمریکا وارث هفتادسال تلاش متخصصین این رشته اند. آموزش رسمی طب فیزیکی در سال 1926 توسط دکتر کولتر Dr. John Stanley Coulter در دانشگاه Northwestern آغاز شد. دکتر کولتر برای دو دهه پیشگام آموزش طب فیزیکی و توانبخشی بود. دوره های اولیه برای پزشکان در حال طبابت برگزار میشد که ابتدا سه تا شش ماه بود و سپس به یکسال رسید. دهه 1930 شاهد توسعه بیشتر طب فیزیکی بود و دکتر فرانک کروزن در سال 1936 دوره تخصصی سه ساله این رشته را در مایو کلینیک بنیاد نهاد. در 1938 دکتر کولتر و کروزن آکادمی طب فیزیکی را بنیاد نهادند. دکتر کروزن نام "فیزیاتریست" را بر روی متخصصین این رشته نهاد و اولین کتاب طب فیزیکی را در سال 1941 نوشت. دکتر کروزن بعنوان پدر طب فیزیکی معرفی می شود.
تا جنگ جهانی دوم جامعه توجه زیادی به مشائل افراد معلول نداشت. در این سالها تعداد زیاد معلولین ناشی از جنگ و همچنین اپیدمی فلج اطفال که باعث هراس عمومی شد توجه به طب توانبخشی را به خود جلب نمود. توانبخشی رئیس جمهور آمریکا، روزولت، و اثرات آن در بازگشت به کار توجه به این مسئله را بیشتر نمود. 58000 بیمار مبتلا به فلج اطفال باعث احساس نیاز شدید به فیزیاتریستها شد تا با احاطه بر مسائل درمانی در کنار توانبخشی و توجه به عملکرد فرد، به درمان همه جانبه این بیماران بپردازند و به بازگشت این افراد به عنوان عضو موثر جامعه کمک نمایند.
برای مشاهده متن کامل مقاله تخصص طب فیزیکی و توانبخشی روی لینک تخصص طب فیزیکی و توانبخشی کلیک کنید.
از سوی دیگر پزشک متخصص داخلی بنام دکتر راسک Howard A. Rusk, MD به ناتوانی سربازان بدنبال بستری طولانی مدت در طی جنگ جهانی دوم توجه نمود. بسیاری از سربازان پس از دوران نقاهت قادر به بازگشت به خدمت نبودند. او به سختی موافقت مسئولین برای ارائه یک برنامه توانبخشی را به گروهی از بیماران در دوره نقاهت ارائه کرد و نتایج را با گروهی که دوره نقاهت خود را بدون توانبخشی میگذراندند مقایسه نمود. نتایج بقدری خوب بود که در مدت کوتاهی ارتش تمام مراکز خود را به مراکز طب توانبخشی مجهز نمود. همچنین این روش را به مراکز درمانی جامعه معرفی کرد. بعد از جنگ دکتر راسک محل کار خود در میسوری را ترک کرد و برای سی سال در نیویورک به کار مشغول شد و انستیتو طب توانبخشی در نیویورک را بنیاد نهاد. با جذب بودجه برای توسعه طب توانبخشی در سرتاسر دنیا، توانست صدها متخصص طب توانبخشی را در کشورهای مختلف دنیا تربیت نماید. دکتر راسک توانبخشی تهاجمی را معرفی نمود که در حال حاضر به طور وسیعی بکار میرود. او بر این نکته تکیه داشت که بیماران نباید در دوره نقاهت غیر فعال بمانند. دکتر راسک بعنوان پدر طب توانبخشی معرفی میگردد.
پس از جنگ جهانی دوم سازمان سربازان سابق The Veterans Administration با توجه به تجارب فراوان خود در برخورد با سربازان دچار معلولیت دوره نوین طب فیزیکی و توانبخشی را بنیاد نهاد و درحال حاضر این رشته در تمام 171 مرکز آن تدریس میشود. در سال 1947 بورد تخصصی طب فیزیکی تصویب شد و دوسال بعد با نظر دکتر راسک، طب توانبخشی نیز به آن افزوده شد. در 1950 خانم سواتزر که برای بهبود کیفیت زندگی افراد دچار ناتوانی و معلولیت فعالیت مینمود تحت تاثیر نتایج توانبخشی بیماران تحت نظر متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی قرار گرفت و تلاشهای او باعث جذب بودجه فراوانی جهت آموزش متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی شد و مراکز متعدد تحقیقات توانبخشی در آمریکا گشایش یافت. در دهه 1950 الکترومیوگرافی نیز در کنار طب فیزیکی و توانبخشی قرار گرفت تا به تشخیص بیماریهای نروماسکولار که عمده کار فیزیاتری را تشکیل میدهد کمک نماید. از نظر درمانی با آشنا شدن جامعه با طب فیزیکی و توانبخشی مراکز متعددی در سرتاسر آمریکا شروع به کار نمود و از دهه 1960 تحقیقات طب توانبخشی در مرکز توجه قرار گرفت و با گسترش دانش بتدریج فلوشیپهای متعددی دراین رشته تشکیل شد که شامل طب ورزش، آسیب مغزی، توانبخشی قلبی، بیماریهای نوروماسکولار، نوروفیزیولوژی بالینی، الکترومیوگرافی، آسیب نخاع، سکته مغزی، تحقیقات توانبخشی، توانبخشی بیماریهای اعصاب، طب درد، طب توانبخشی اطفال، درمانهای تهاجمی و ستون فقرات است. تاکنون رشته های فوق تخصصی طب آسیب نخاع(1995)، درمان درد(1998)، طب توانبخشی اطفال(1999) مورد تائید قرار گرفته اند.
با افزایش سن جامعه و درمان بیماران مزمن در کنار کنترل بیماریهای عفونی توجه به طب فیزیکی و توانبخشی به طور روزافزونی در حال گسترش است تا در کنار درمان بیماری به کیفیت زندگی نیز توجه کافی شود.
"توانبخشی باید کلمه اصلی در طب باشد." ویلیام مایو 1925
بهترین جمله ای که بیانگر طب فیزیکی و توانبخشی است، شاید جمله ای است که دکتر کروزن در هنگام تصویب این رشته در هیئت بورد بیان کرد:
" ما به سالهای عمر افزوده ایم، حال بگذارید عمر را به این سالها بیفزائیم".
طب فیزیکی و توانبخشی با محوریت قرار دادن انسان بجای بیماری و تلاش برای افزایش کیفیت زندگی و بهبود عملکرد فرد، با کمک انواع روشهای درمانی دیدگاه نوینی به طب عرضه داشته است. همکاری با سایر اعضای تیم توانبخشی و رهبری چنین تیمی با مرکزیت "انسان" با هر درجه از ناتوانی که خواه یک قهرمان المپیک باشد و یا فرد در حالت کما، خواه کودک باشد یا سالمند، این رشته را بصورت تخصصی با تنوع فراوان وحرفهای تازه در طب در آورده که روز به روز بر اهمیت و گسترش آن در جهان و ایران افزوده میگردد.
